Losowanie systematyczne (Systematic sampling)

Losowanie systematyczne można uważać za pewien szczególny sposób losowania prostego bez zwracania. Przyjmijmy, że wszystkie elementy operatu losowania zostały ponumerowane od 1 do N. Jeśli określiliśmy liczebność naszej próby na mniej więcej 1/k-tą część populacji generalnej (np. 1/100,1/17), to spośród k pierwszych elementów, używając tablicy liczb losowych, wybieramy jeden element. Będzie to element o określonym numerze, nie większym niż k, oznaczmy ten numer jako N0.1 teraz po kolei wybieramy do próby elementy o numerach: N0 + k, N0 + 2-k, N0 + 3 k, … itd., aż do momentu, gdy kolejny numer będzie większy niż liczebność operatu. Metoda ta jest przydatna, gdy losujemy ze stosunkowo dużych populacji.

Losowanie systematyczne bywa także wykorzystywane w przypadkach braku listy elementów, spośród których losujemy próbę. Np. spośród pacjentów zgłaszających się do szpitala z powodu określonego schorzenia losujemy np. co piątą osobę przez okres roku. Wówczas po upływie roku będziemy dysponowali odpowiednią próbą. Którą osobę powinniśmy włączać do próby, zależy od przewidywanej liczebności populacji zgłaszających się, którą określa się na podstawie danych z lat poprzednich.